Uluslararası ilişkiler disiplininde yeni bir kavram olarak ortaya çıkan kamu diplomasisi, bir ülkenin diğer ülke halkları üzerinde olumlu imaj oluşturma çabalarının bütününü ifade etmektedir. Peki, söz konusu kavrama yüklenen anlam ile yürütülen uygulamalar aracılığıyla ulaşılan sonuçlar birbiriyle ne kadar örtüşmektedir? Bu soruya kesin çizgilerle cevap vermek mümkün değildir. Ancak açık olan bir şey vardır ki; o da kamu diplomasisi kavramının tek başına taşıdığı anlamı ve sahip olduğu içeriği dolduracak etkiyi haiz olmamasıdır. Diğer bir deyişle, kamu diplomasisi aslında özüne hizmet ederken pek çok unsurdan etkilenmekte ve söz konusu unsurlarla birlikte başarıya ulaşmaktadır. Kamu diplomasisi uygulamalarının başarısı için gerekli olan unsurlardan en önemlisi halkın güvenini sağlama noktasında ihtiyaç duyulan inandırıcı politikalardır. Bir ülke gerçekleştirdiği faaliyetlerde inandırıcılığı yakaladığı ölçüde halkın güvenini ve ilgisini kazanmaktadır. Kamu diplomasisi faaliyeti yürüterek herhangi bir ülkede olumlu imaj oluşturmaya çalışan bir ülkenin sahip olduğu algı yönetimi potansiyeli de başarıya ulaşma noktasında kritik bir unsurdur. Keza bir ülke algı yönetimini başarılı bir biçimde gerçekleştirebildiği ölçüde yürüttüğü kamu diplomasisi faaliyetleri sayesinde olumlu algı oluşturabilir. Bir ülkenin kamu diplomasisi faaliyeti gerçekleştirirken kullandığı argümanlar da başarının yakalanması açısından önem taşımaktadır. Kamu diplomasisi uygulaması yürüten bir ülke kullanacağı argümanları seçerken, bunların gerçek, tarafsız, anlaşılır ve etkili olmasına dikkat etmeli ve söz konusu argümanları iletme şeklini doğru seçmelidir. Kamu diplomasisi araçlarının (sosyal medya, reklam, ünlüler, markalar, etkinlikler vb.) etkin ve özenli kullanımı da başarıya ulaşma anlamında kayda değer bir öneme sahiptir. Örneğin; ülkeler sosyal medya ağını algı yönetimine uygun bir biçimde kullandığı oranda ülke kamuoyu üzerinde olumlu imaj yaratılmasını daha olası kılmaktadır. Ya da gerçekleştirilen uluslararası etkinliklerdeki ülkeyi tanıtmaya yönelik çabalar başarılı kamu diplomasisi uygulamalarının mihenk taşları arasında sayılmaktadır.
Başarılı bir kamu diplomasisi faaliyeti gerçekleştirilirken doğru hedef kitleyi seçme kriterlerinin saptanması da önemli unsurlardan biridir. Karar vericiler gerek ülke içinde gerekse ülke dışında (yabancı kamuoyu) dış politikaya ilgi gösteren, geniş kitleleri etkileme yeteneğine sahip, eğitimli ve ikna yeteneği yüksek kişileri hedef almak zorundadır. Ülkeye göre muhatap alınan kesim farklılaşmakta ve her ülkenin hedef kitleyi seçerken kendine uygun, mantıklı ve etkili bir strateji belirlemesi gerekmektedir. Ancak bu şekilde gerçekleşen bir hedef kitle seçimi kamu diplomasisinin uygulanabilirliğini kolaylaştırmaktadır.
Diğer yandan, bir ülkenin kültürünün çekiciliği de kamu diplomasisi faaliyetlerinin başarılı olarak yürütülmesinde ciddi bir role sahiptir. Olumlu imaj oluşturmaya uğraşan bir ülkeye özgü olan ve dikkat çekici bir kültürel faaliyet, kamuoyunun etkilenmesi ve pozitif algı yaratılmasının önünü açmaktadır. Örneğin; filmlere konu olan zenginlik, yaşam tarzı ve sahip olunan değerler o ülke ile özdeşleştirilip ülkeye sempati duyulmasına sebep olmaktadır. Kamu diplomasisinin etkin kaynaklarından kabul edilen kültürel faaliyetler, her ne kadar bilgi odağı olmayan yapısıyla politikadan bağımsız gibi görünse de aslında siyasi kimlikleri olan bireylerin seçimlerine ve bilinçaltlarına ulaşabilme kapasitesi de taşımaktadır.
Dış politikanın ahlaki değerlere sahip oluşu ve siyasi değerlerin politika ile uyum içinde olması da kamu diplomasisi uygulamalarının başarısında oldukça etkili olan bir faktördür. Yani kamu diplomasisinin başarıya ulaşması; dış politika hedefleri, bu hedeflere ulaşmak amacıyla gerçekleştirilen eylemler ve söz konusu eylemlerin taşıdığı ahlaki değer ile yakından ilgilidir. Gelenek, görenek ve ahlakla ilgili olan siyasi değerler, gerçekleştirilen eylemlerle tutarlı olduğu ölçüde milyonlarca insanın kamu diplomasisi faaliyeti gerçekleştiren ülkeye sempati TEMMUZ 2022 37 duyması daha mümkün hale gelmektedir. Duyulan sempati, ülke halkının ülke politikalarını meşru kılmasıyla daha da artmaktadır. Ayrıca, siyasi değerler bağlamında değerlendirilen terörün sonlandırılması, yolsuzluğun önlenmesi, idam cezasının kaldırılması, eğitim hakkının düzenlenmesi ve insan haklarına ilişkin iç meseleler ülke içinde ve dışında, ülke imajını etkilemekte ve yumuşak gücün farklı algılanmasına yol açmaktadır.
Eğitim standartlarının sahip olduğu kalite ve gelişmiş ekonomi etkinliği de kamu diplomasisi uygulamalarında ulaşılan başarının belirleyici unsurları arasındadır. Örneğin; bir ülkede verilen eğitim kalitesinin yüksek oluşu o ülkeye Erasmus gibi uluslararası değişim programlarıyla gelen öğrenci sayısında artışa sebep olmakta ve böylelikle ülke bilinirliğinin artmasını beraberinde getirmektedir. Kamu diplomasisi yürüten bir ülkenin gelişmiş düzeyde bir ekonomiye sahip olması da o ülkeye maddi açıdan imkân sağlayarak kullanılan argümanların etkinliğinin artmasına olanak vermekte ve ulusal markalar gibi kamuoyunun bilinçaltına hitap eden araçların kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Ülkeler sahip oldukları maddi imkânlar ölçüsünde kamu diplomasisi uygulamalarına eğilebilmekte ve söz konusu uygulamaların başarıya ulaşmasının takibini yapabilmektedirler.
Kamu diplomasisi faaliyetlerinin başarılı olabilmesi için gerekli olan unsurlardan bir diğeri ise doğru bilgiye ulaştıran tanıtma faaliyetleridir. Yabancı kamuoyu üzerinde olumlu algı oluşturabilmek amacıyla gerçekleştirilen tanıtma faaliyetlerinde şeffaflık ve gerçeklik iki önemli ilkedir. Ancak doğru bilgiyle beslenen tanıtma faaliyetlerinin amacına ulaşması mümkündür. Bu noktada özellikle basın ve yayın organlarına büyük görevler düşmektedir. Sorumlu bir yayıncılık anlayışı izlemesi gereken basın ve yayın organları, ülkelerinin kültürünü ve sahip olduğu değerleri doğru bir biçimde tanıtmaya özen göstermelidir. Dizi ve film sektörü de ülkelerin tanıtımı noktasında etkili araçlar olarak kullanılmaktadır. Söz konusu araçlarla sağlanmaya çalışılan tanıtım etkinliği doğru bilgiye ulaştırdığı oranda bahse konu ülkeyi kamu diplomasisinde başarıya götürmektedir.
Kamu diplomasisi aktörlerinin başarıya ulaşmada gösterdiği çabalar da olumlu imaj oluşumunu etkileyen unsurlar arasında sayılmaktadır. Her ülkede kamu diplomasisi faaliyeti yürüten resmi kurumkuruluşlar ve hükümet dışı organizasyonlar bulunmaktadır. Söz konusu aktörler kamu diplomasisinin özüne hizmet eden ve pozitif algı oluşturmaya yönelik uygulamalar içinde yer aldığı sürece başarılı olma yolunda sağlam adımlar atılmaktadır. Bu kapsamda, halktan halka gerçekleştirilen çalışmalara daha fazla ehemmiyet veren kamu diplomasisi, sivil toplum örgütlerini de içine alan hükümet dışı organizasyonların faaliyetlerini özüne daha uygun bulmaktadır.
Son olarak, kamuoyu yoklaması yapılması da kamu diplomasisi uygulamalarında sağlanan başarının artırılması açısından kayda değer bir öneme sahiptir. Kamuoyu yoklaması, ülkelerde gerçekleştirilen kamu diplomasisi çalışmalarının ulaştığı noktanın belirlenmesi ve yürütülen çalışmaların geri dönüşünün alınması noktasında büyük bir değer taşımaktadır. Bir ülke kamu diplomasisi faaliyeti gerçekleştirdiği ülkelerde kamuoyu yoklaması yaparak yürüttüğü faaliyetlerin kamuoyu üzerinde ne kadar başarılı olduğunu ölçme imkânı bulmaktadır. Bu durum, o ülkenin yürüttüğü uygulamalarda doğru yolda olup olmadığını ortaya koyarak başarıya ulaşma noktasında ipuçları vermektedir. Bu nedenle ülkeler, sadece kamu diplomasisi faaliyetleri yürütmekle kalmayıp, söz konusu faaliyetlerin yabancı kamuoyu üzerinde ne denli etkili olduğunu ölçen kamuoyu yoklamaları gerçekleştirmeye de özen göstermelidir.